Hububat ve Bakliyat İhracatında Büyüme 9,7 Milyar Dolarlık Dış Satım
Türkiye'nin tarım ürünleri ihracatında önemli bir yere sahip olan hububat, bakliyat, yağlı tohumlar ve mamulleri sektörü, 2024 yılının ilk on ayında 9 milyar 737 milyon dolarlık dış satım geliri elde etti. Güneydoğu Anadolu İhracatçı Birlikleri tarafından açıklanan verilere göre sektör, toplamda 218 ülke ve serbest bölgeye 10 milyon 147 bin 145 ton ürün gönderdi. Bu ihracatın değeri 9 milyar 737 milyon 320 bin dolar olarak kaydedilirken, geçen yılın aynı dönemine göre birim fiyatlarda yüzde 10,2 artış, miktar bazında ise yüzde 12’lik bir düşüş yaşandı. İhracat miktarının azalmasına rağmen, birim fiyatlardaki artış ve sürdürülebilir pazarlama stratejileriyle elde edilen gelirde istikrarlı bir performans görüldü. Sektör, özellikle Orta Doğu ülkelerine yönelik dış satımda ön plana çıktı; 3 milyar 371 milyon 433 bin dolarla bu bölge başı çekerken, Afrika ve Avrupa pazarı sırasıyla 2 milyar 347 milyon ve 1 milyar 232 milyon dolarlık ihracatla sektörün ana pazarları arasında yer aldı.
Küresel Gıda Talebine Etki Eden Ekonomik ve Sektörel Dinamikler
Hububat, bakliyat ve yağlı tohumlar gibi temel gıda maddelerine olan küresel talep, ekonomik dalgalanmalara rağmen yüksek seviyelerde kalmaya devam ediyor. Türkiye İhracatçılar Meclisi Hububat, Bakliyat, Yağlı Tohumlar ve Mamulleri Sektör Kurulu Başkanı Ahmet Tiryakioğlu, İstanbul Sanayi Odası (İSO) tarafından yayımlanan Sektörel PMI Raporu'na atıfta bulunarak gıda sektörünün, yüksek faiz ortamında bile talebini koruyan nadir sektörlerden biri olduğuna dikkat çekti. Tiryakioğlu’nun belirttiğine göre, gıda ürünleri fiyatlarındaki artış hızı, sektörün en yüksek girdi maliyetlerine sahip olması nedeniyle yavaşlamıyor. Ancak küresel enerji piyasalarındaki olumlu gelişmeler, girdi maliyetlerini bir ölçüde hafifletiyor. Dünya Bankası’nın Emtia Piyasaları Görünüm Raporu da enerji fiyatlarındaki bu iyileşmenin küresel gıda fiyatlarını 2025 yılında son beş yılın en düşük seviyesine çekebileceğini öngörüyor. Tiryakioğlu, bu iyileşmenin özellikle pandemi sonrası gıda fiyatlarında beklenen normalleşme sürecine önemli bir katkı sağlayacağını ifade etti.
Gelecek Yıllar için Gıda Fiyatlarında İstikrar ve İhracatın Seyri
Dünya genelinde yaşanan ekonomik dalgalanmalar ve lojistik sorunlar, gıda sektörünün gelecekteki ihracat stratejilerini şekillendiriyor. Salgın döneminde hızla artan gıda fiyatlarının normalleşmesi beklentisi, küresel ekonomi ve gıda sektörünü etkilemeye devam ediyor. Tiryakioğlu, gıda fiyatlarının düşüş eğiliminde olması ile birlikte Türk tarım ihracatının rekabet gücünü artırabileceğini belirtti. Enerji fiyatlarının düşmesi ve küresel piyasalarda yaşanan olumlu gelişmeler, Türkiye'nin hububat ve bakliyat ürünlerinin dünya pazarında rekabetçiliğini koruması için önemli bir fırsat sunuyor. Özellikle yüksek girdi maliyetlerinin bir ölçüde dengelenmesiyle birlikte, Türk gıda ürünlerinin hem fiyat avantajı hem de sürdürülebilirlik hedefleri doğrultusunda uluslararası pazarlarda daha fazla talep görmesi bekleniyor. Bu dinamikler ışığında Türkiye’nin hububat ve bakliyat sektöründeki dış satımının gelecek yıllarda daha yüksek bir katma değer yaratması öngörülüyor.