Merkez Bankası Faiz İndirdi
2024 yılını faiz indirimiyle kapatan Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası (TCMB), ekonomi çevrelerinde büyük bir merak uyandırdı. 22 ayın ardından gerçekleştirilen ilk faiz indirimi, kredi faiz oranlarında da gerileme beklentisini beraberinde getirdi. Ancak bu umutlar, özellikle ihtiyaç ve taşıt kredilerindeki yükselişle birlikte yerini hayal kırıklığına bıraktı. Yalnızca konut kredisi faizlerinde sınırlı bir düşüş gözlemlendi. TCMB, Aralık 2024 Para Politikası Kurulu toplantısında politika faizini 250 baz puan indirerek yüzde 47,50 seviyesine çekti. Bu hamleye rağmen, kredi piyasasında beklenen olumlu etkiler henüz görülmedi.
İhtiyaç ve Taşıt Kredilerinde Artışlar Dikkat Çekiyor
Faiz indirimi öncesinde düşüş eğiliminde olan ihtiyaç kredisi faizleri, politika faizindeki değişime ters bir tepki verdi. Mart 2024’teki faiz artırımıyla yüzde 86,15’e ulaşan ihtiyaç kredisi faiz oranları, yıl sonunda yüzde 70 seviyelerine kadar gerilemişti. Ancak yeni yılın ilk haftasında bu oran tekrar yükselerek yüzde 72,50 seviyesine çıktı. Kredili mevduat hesapları (KMH) dahil edildiğinde ise ihtiyaç kredisi faiz oranları yüzde 74,66 seviyesini gördü. Bu durum, faiz indirimlerinin tüketici kredileri üzerindeki etkisinin sınırlı olduğunu ortaya koyuyor.
Taşıt kredileri ise faiz indirimi sonrası en dikkat çekici artışı yaşayan kredi türü oldu. 27 Aralık 2024’te yüzde 36,84 seviyesinde olan taşıt kredisi faizleri, yalnızca bir hafta içerisinde yüzde 49,55’e yükseldi. Bu keskin artış, taşıt alımı planlayan tüketiciler için maliyetlerin beklenenden çok daha yüksek olacağını gösterdi.
Konut Kredileri ve Ticari Kredilerdeki Durum
Konut kredisi faizleri ise 2024 yılı boyunca dalgalı bir seyir izledi. Yılın başında yüzde 45,14 seviyesinde olan bu oran, yıl boyunca yatay bir trend izleyerek sınırlı bir düşüş gösterdi. 3 Ocak 2025 haftasına gelindiğinde ise konut kredisi faizleri yüzde 40,71 seviyesine geriledi. Bu oran, faiz indiriminin konut kredileri üzerindeki etkisinin nispeten daha pozitif olduğunu ortaya koysa da, düşüşün sınırlı kalması dikkat çekti.
Ticari krediler tarafında ise durum daha farklı bir seyir izledi. 2024 yılı boyunca politika faizindeki artışlarla birlikte yükselen ticari kredi faizleri, 5 Nisan 2024 haftasında yüzde 67,42 ile zirveye ulaştı. Yılın son haftasında yüzde 59,60 seviyesine kadar gerileyen bu oran, yeni yılın ilk haftasında tekrar yüzde 62,06 seviyesine çıktı. Bu durum, ticari kredi kullanımının maliyetlerinin yüksek kalmaya devam ettiğini gösteriyor.
Kredi Piyasasında Belirsizlikler Sürüyor
Faiz indirimi sonrası beklenen rahatlama, kredi piyasasında sınırlı bir etki yarattı. Konut kredisi faiz oranlarında gözlemlenen düşüş dışında, ihtiyaç ve taşıt kredilerindeki artışlar, tüketicilerin finansman maliyetlerini artırdı. Ticari kredilerdeki yüksek oranlar ise işletmelerin finansmana erişimini zorlaştırmaya devam ediyor. TCMB’nin faiz indirimi kararının uzun vadede nasıl bir etki yaratacağı ise piyasa dinamiklerine ve küresel ekonomik koşullara bağlı olarak şekillenecek. Kredi faizlerindeki bu dalgalanma, tüketicilerin ve işletmelerin ekonomik beklentilerini belirlemede kritik bir rol oynayacak gibi görünüyor.