Müşterek Parsel Hak Sahipleri İnşaat Sürecini Nasıl Yönetecek?
Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı ile Toplu Konut İdaresi Başkanlığı (TOKİ) tarafından yürütülen “İlk Evim, İlk İş Yerim” kampanyasının önemli parçalarından biri olan arsa tahsisi uygulaması, dar gelirli vatandaşlar için konut sahibi olma yolunda önemli bir fırsat sunuyor. Özellikle "müşterek arsa" statüsünde yer alan vatandaşların, hak sahibi olduktan sonra evlerini nasıl inşa edecekleri konusu, proje kapsamında en çok merak edilen başlıklardan biri oldu. TOKİ’nin bu süreçte nasıl bir rol üstleneceği ve müşterek parsellerde inşaatların nasıl hayata geçirileceği artık netlik kazanmaya başladı. Projeye başvuru süreci tamamlandıktan sonra, hak sahiplerinin izlemesi gereken yol haritası da kamuoyuyla paylaşıldı.
“İlk Evim Arsa” projesi kapsamında başvurular 10 Ekim 2022 tarihinde başlamış ve 7 Kasım 2022 itibariyle tamamlanmıştı. Proje dahilinde iki farklı arsa türü tahsis edildi: müstakil ve müşterek parseller. Müstakil arsalar, hak sahiplerine bağımsız konutlar yapma imkânı tanırken, yaklaşık 350 ila 500 metrekare arasında değişen alanlara sahipti. Bu arsalar üzerine, brüt 150 metrekare büyüklüğünde evlerin inşa edilmesi mümkün olacak şekilde planlandı. Müşterek parseller ise birden fazla hak sahibinin ortak kullanımına sunulan ve toplu yapılaşmayı mümkün kılacak biçimde düzenlendi.
Bu kapsamda müşterek arsa sahiplerinin konut inşa süreçlerinde karşı karşıya kalacakları adımlar ve sorumluluklar da belirlendi. Konuyla ilgili açıklamalarda bulunan Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanı Murat Kurum, müşterek parsellerdeki hak sahiplerinin belirli teknik kriterlere bağlı kalmak şartıyla evlerini inşa edebileceklerini söyledi. Bakan Kurum’un açıklamalarına göre, her hak sahibi, Bakanlık ve TOKİ’nin belirlemiş olduğu proje esaslarına bağlı kalarak ve tanımlanan süre içerisinde kendi konutunu yapabilecek. Bu süreçte arsa sahiplerinin hukuki ve teknik anlamda desteklenmesi de devletin güvencesi altında olacak.
TOKİ, Gerektiğinde Proje Desteği Sunacak
Müşterek parsellerin planlama mantığı, birden çok vatandaşın aynı alanda ev sahibi olmasını sağlamak ve böylece arsa kullanımında verimliliği artırmaktı. Ancak bu yapılaşma biçimi, birlikte hareket etmeyi ve ortak karar almayı da gerektiriyor. Bu noktada Bakan Kurum’un yaptığı açıklamalar, önemli bir ayrıntıya işaret ediyor. Eğer müşterek parseldeki hak sahipleri arasında çoğunluk sağlanırsa, yani ortak hareket etme konusunda fikir birliği oluşursa, TOKİ bu kişilere proje desteği sunabilecek. Bu destek, yalnızca çizim ve planlama aşamalarını değil, aynı zamanda mühendislik ve mimari destek hizmetlerini de kapsıyor.
TOKİ’nin üstleneceği bu destek rolü, arsa sahiplerinin kendi başlarına inşa süreciyle uğraşmasını kolaylaştıracak şekilde organize edilecek. Bu durumda, TOKİ'nin doğrudan bir müteahhit gibi konut inşa etmesi söz konusu olmasa da, projelendirme ve teknik yardım noktasında önemli bir rol üstlenmesi planlanıyor. Böylece müşterek arsa sahipleri, hem devletin sunduğu olanaklardan yararlanacak hem de evlerini daha sağlıklı bir planlama ile inşa etme fırsatı bulacak.
Konut Sahibi Olma Süreci Şeffaf ve Planlı Yürütülecek
TOKİ ve Bakanlık, bu projeyi hayata geçirirken sosyal konut edinimini kolaylaştırmayı ve dar gelirli vatandaşların yaşam koşullarını iyileştirmeyi temel hedef olarak belirledi. Arsa tahsisi uygulaması, özellikle müstakil parsellerde bireysel hareket alanı sunarken, müşterek parsellerde kolektif bir yapılaşmayı öngörüyor. Bu yapılaşmanın doğru ve planlı bir şekilde ilerlemesi için, arsa sahiplerine teknik danışmanlık, mühendislik hizmetleri ve hukuki rehberlik gibi çeşitli alanlarda destek verilecek. Hak sahipleri isterse süreci kendi başına yürütebilecek, isterse çoğunluk sağlayarak TOKİ’nin sunduğu projelere dahil olabilecek.
Bu sistem, vatandaşlara hem özgürlük hem de güvenlik sunmayı hedefliyor. TOKİ, projede yer alan herkesin kendi ihtiyaçlarına uygun çözümler bulmasını sağlamak için süreci esnek ve destekleyici bir anlayışla yürütecek. Özellikle toplu yapılaşma gerektiren müşterek parsellerde, uyumlu bir inşaat süreci sağlamak adına tüm teknik detayların hak sahipleriyle paylaşılması sağlanacak. Bu şekilde hem imar planlarına uygunluk sağlanacak hem de yapı güvenliği garanti altına alınacak.
TOKİ'nin müşterek arsa sahiplerine yönelik tutumu, doğrudan inşaat yapmaktan çok, destekleyici bir yol arkadaşlığı şeklinde öne çıkıyor. Bu süreçte hak sahiplerinin karar alma, proje belirleme ve inşa etme süreçlerinde aktif rol alması bekleniyor. TOKİ ise bu yolda rehberlik eden, kolaylaştırıcı ve planlayıcı bir kurum olarak projeye katkı sunmayı sürdürüyor.