Alkol ve Sigarada Kaçak Uyarısı
Türkiye Esnaf ve Sanatkârları Konfederasyonu (TESK) Genel Başkanı Bendevi Palandöken, sigara ve alkol üretimi ve satışı üzerine getirilen Özel Tüketim Vergisi (ÖTV) artışları konusunda önemli uyarılarda bulundu. Palandöken, özellikle önemli oranda artışan ÖTV'nin fiyatlara tam olarak yansıtılması durumunda kaçak üretim ve satış oranlarında büyük bir artış yaşanacağına dikkat çekti. Devlet gelirlerini olumsuz etkileyebilecek bu durumun önünü almak için önlemlerin hızla alınması gerektiğini belirten TESK Başkanı, mevcut fiyat seviyelerinin zaten yeterince yüksek olduğunu ve daha fazla artışın kaçakçılığın çıkış noktası haline geleceğini vurguladı.
Kaçakçılık ve Vergi Kaybı Riskleri
Bendevi Palandöken’in de altını çizdiği gibi, sigara ve alkol fiyatlarının ÖTV artışları ile astronomik seviyelere ulaşması, tüketicileri kaçak yollara yöneltme potansiyeli taşıyor. Kaçak sigara ve alkol tüketimi hem kamu sağlığına hem de ekonomi için çifte tehdit oluşturuyor. Palandöken, tütün mamullerinin yüzde 20’sinin ve alkollü içeceklerin yüzde 10’unun kaçak olarak tüketildiğini belirtiyor. Kaçak sigaradan dolayı 100 milyar TL gibi çok yüksek bir vergi kaybı yaşandığına dikkat çeken Palandöken, aynı durumun alkol için de geçerli olduğunu söylüyor.
Özellikle kaçak alkol üretiminin tehlikeli boyutlara ulaştığına dikkat çekilirken, bu üretim sürecinde uygun dozajların ayarlanamaması nedeniyle insanların ya hayatını kaybettiği ya da kalıcı zararlar gördüğü vurgulanıyor. Evde alkol üretiminin son dönemde yaygınlaştığını ifade eden Palandöken, internet üzerinden bidonlarla satış yapan sitelerin bu durumu daha da kolaylaştırdığına dikkat çekiyor. Fiyatların ölçüsüzce artması, vatandaşların bu tür alternatif çözüm yolları aramasını tetikliyor.
Yüksek Fiyatların Kaçakçılığa Etkisi
2024 yılında sigaraya altı kez, alkollü içeceklere ise iki kez zam yapıldığını hatırlatan Palandöken, fiyatların artışıyla birlikte kaçakçılığın giderek arttığına vurgu yapıyor. Vatandaşların fiyatların yüksekliği karşısında çözüm arayışları kaçakçılık oranlarını artırıyor. Tütünü kısmen veya tamamen kaçak yollardan temin ederek sigara haline getirenlerin sayısı her geçen gün artarken, ev yapımı alkolü neredeyse bir endüstri haline getirenler de artış gösteriyor.
Palandöken, fiyatların bu denli yüksek olması durumunda, kaçakçılığa olan yönelimin ciddi oranda artacağını ifade ediyor. Evde yapılan alkolün dozu ayarlayamayıp hayati tehlike oluşturan kişilerin sayısında artış olduğu uyarısı yapan TESK Başkanı, bu noktada yetkililere önemli bir görev düştüğünü dile getiriyor. Vatandaşların bandrolüzünün bulunmadığı ya da güvenilir olmayan kaynaklardan ürün almamaları konusunda hassas davranmaları gerektirdiğini vurguluyor.
Öneriler ve Çağrılar
Bendevi Palandöken, Maliye Bakanlığı’na seslenerek, ÖTV artışlarının fiyatlara yansıtılmaması için adımlar atılmasının çok kritik olduğunu belirtiyor. Sigara ve alkol fiyatlarındaki artışın enflasyona etkisinin yanı sıra, kaçakçılığı besleyen bir etken olduğunu ifade eden TESK Başkanı, devletin bu konuda hassas davranması gerektiğini söylüyor.
Bandrolüz veya yasal olmayan yollarla satılan ürünlerin kamu sağlığını tehdit ettiğine de dikkat çekilerek, kolluk kuvvetlerinin denetimleri sıklıkla yapması gerekliliği öne çıkıyor. Palandöken, kaçakçılığın önünü alabilmek için fiyat politikalarında daha dengeli bir yol izlenmesi ve vatandaş duyarlılığının artırılması gerektiğini belirtiyor. Bu konuda atılacak her adımın, hem ekonomi hem de kamu sağlığı için büyük bir öneme sahip olduğu ifade ediliyor. Palandöken’e göre, kaçakçılığa olan talebin azalması ancak fiyat politikasındaki iyileştirme ve daha etkin denetim mekanizmaları ile mümkün olacaktır.
