Yargıtay'dan Alacaklılar İçin Emsal Karar: Nema Gelirleri Hak Sahiplerine Ödenecek
Yargıtay, icra takibinde alacaklıları ilgilendiren önemli bir karar aldı. Anayasa Mahkemesi'nin iptal kararından sonra içtihat değişikliğine giden Yargıtay 12. Hukuk Dairesi, sıra cetveline yapılan itirazlar neticesinde elde edilen nema gelirlerinin hak sahiplerine ödenmesi gerektiğine hükmetti. Bu karar, icra dosyalarında alacaklıları yakından ilgilendiren ve alacak sürecini etkileyen bir emsal niteliği taşıyor. Karar, mevcut uygulamaları değiştiren ve alacaklılara yeni bir hak kazandıran önemli bir içtihat oluşturuyor.
Nemanın Hazine’ye Ödenmesi Kararında Değişiklik
Yargıtay'ın bu kararı, Anayasa Mahkemesi’nin 2023 yılında Harçlar Kanunu’nun ilgili maddelerinin iptaliyle oluşan hukuki boşluğu doldurmayı hedefliyor. Daha önceki düzenlemelere göre, icra müdürlükleri tarafından nemalandırılan paralarla ilgili faiz ve diğer gelirler Hazine’ye aktarılıyordu. Ancak Anayasa Mahkemesi, bu düzenlemenin anayasaya aykırı olduğuna hükmederek iptal kararı verdi. Bunun üzerine Yargıtay, icra dosyalarında alacaklıların haklarını korumak adına nema gelirlerinin hak sahiplerine ödenmesi gerektiğini belirtti. Yargıtay kararında, sıra cetveline itiraz edilmesi durumunda nemalandırılan gelirlerin artık alacaklılara ödenebileceğini açıkça ifade etti.
Bu içtihat değişikliği, İlk Derece Mahkemesi ve Bölge Adliye Mahkemesi’nin daha önceki kararlarıyla çelişiyor. İlk Derece Mahkemesi, nema gelirlerinin alacaklılara ödenmesinin yasal dayanağı bulunmadığı gerekçesiyle alacaklı vekilinin şikayetini reddetmişti. Benzer şekilde, Bölge Adliye Mahkemesi de İlk Derece Mahkemesi kararını uygun bularak başvurunun reddine karar vermişti. Ancak, Anayasa Mahkemesi'nin iptal kararı sonrasında, Yargıtay’ın konuya ilişkin görüşü değişti ve bu durum hukuki açıdan yeni bir dönemin kapısını araladı.
Kararın Gerekçesi ve Hukuki Dayanağı
Yargıtay 12. Hukuk Dairesi, kararında Harçlar Kanunu’nun 36. maddesinin anayasal düzenlemelerle uyumsuz olduğunu vurguladı. Daha önce bu madde, mahkemeler, Cumhuriyet savcıları ve icra-iflas daireleri tarafından elde edilen gelirlerin faiz ve nema dahil olmak üzere Hazine’ye ait olduğunu ifade ediyordu. Ancak, Anayasa Mahkemesi’nin bu düzenlemeyi iptal etmesiyle birlikte, Yargıtay’ın önceki içtihatları geçerliliğini kaybetti. Yargıtay, kararında açıkça, sıra cetveline itiraz edilmesi nedeniyle alacaklılara ödenmeyen paraların banka hesaplarında nemalandırılması durumunda, elde edilen gelirin Hazine’ye aktarılmasının artık mümkün olmadığını ve bu gelirin hak sahiplerine ödenmesi gerektiğini belirtti.
Kararın hukuki gerekçesi, Anayasa Mahkemesi’nin ilgili iptal kararına dayanıyor. 2023 tarihli bu karar, söz konusu maddelerin anayasaya aykırı bulunması nedeniyle iptal edildiğini ve iptalin yürürlüğe girdiği tarihten itibaren uygulanması gerektiğini hükme bağladı. Yargıtay da bu bağlamda, mevcut davada iptal kararının dikkate alınması gerektiğine karar verdi. Buna göre, henüz kesinleşmemiş olan davalarda, Anayasa Mahkemesi’nin iptal kararı gereği uygulanmak zorunda. Bu durum, alacaklıların menfaatlerini koruyan bir yaklaşımı ortaya koyuyor.
Emsal Niteliği
Yargıtay 12. Hukuk Dairesi’nin aldığı bu karar, icra takibinde alacaklıların haklarını genişleten ve önceki uygulamaları değiştiren bir emsal oluşturdu. Daha önceki düzenlemelerde nema gelirleri Hazine’ye aktarılırken, artık hak sahiplerine ödenebileceği yönünde bir içtihat gelişti. Bu değişiklik, icra dosyalarındaki alacaklıların haklarını koruma konusunda önemli bir adım olarak değerlendiriliyor.
Alacaklılar açısından, sıra cetveline yapılan itirazlar neticesinde nema gelirlerine ulaşabilme imkanı, hem hukuki hem de ekonomik açıdan önemli bir kazanım. Bu karar, aynı zamanda Anayasa Mahkemesi’nin iptal kararlarının yargı süreçlerine doğrudan etkisini ve uygulamalarda ne denli köklü değişikliklere yol açabileceğini bir kez daha göstermiştir. Özetle, Yargıtay’ın bu kararı, alacaklılar için umut verici bir gelişme olmakla birlikte, yargı sisteminin dinamik yapısını da gözler önüne seriyor.
